H.itu d'Escarandi (Cabrales) - Pica'l H.ierru - Morra Lechugales

16 de Xunu de 2012

Track: H.itu d'Escarandi (Cabrales) - Pica'l H.ierru - Morra Lechugales

Poques, mui poques... serán les vegaes que repitamos una ruta dos findes siguíos, por tiranos atrás el tiempu. La selmana anterior, ficimos la intentona a la Morra Lechugales y pa ello, fuimos a xubir a 2300 ms d'altor penriba'l colláu Valdemingueru... pero'l tiempu tornóse imposible y un pasu de destrepe cola roca pingando.. díxonos qu'arriesgar ye de fatos.

Asína, que dimos vuelta p'atrás y baxamos como una posta pelas Traviesas del Grah.al, por camudar el camín ya que xubiéramos pol Pozu d'Ándara, col envís de calecer el cuerpu con una bona fabada en Sotres, ya qu'aportamos al H.itu con una pingadura fina.

Aquel día, esfrutamos de les fabes y unos escalopinos, Charly, Bittor, Canta, Simón, Pangua, Fernan y yo, y esta vegada, na que coincidimos cola Travesera de Picos, vamos meté-y otru pegue a la ruta Pangua, Charly, Simón y yo, amestándose Silvia y Toni y dos collacios cántabros: Tino y Jóse.

Semeyes de grupu de los dos findes

Paez qu'esti grupu de montaña, ye un imán d'atraer bona xente... porque ye un placer dir conociendo collacios, que súmen-y siempre un puntín a cualesquier ruta y qu'arriquecen col xeitu de ser de caún el caleyar, falar y esfrutar del monte en comuña.

Como siempre, diremos hasta Arenas de Cabrales, saliendo de Xixón, garrando l'autovía del Cantábricu hasta Posada de Llanes onde tomamos direición a Cabrales al traviés del Altu d'Ortigueru, y darréu baxamos a los pueblos de Canales, Carreña, Poo y Arenas, llugar onde desayunamos, los pinchinos del restaurante Cares.

Depués de l'almuerzu, salimos hacia'l pueblu cabraliegu de Sotres, y travesámoslo pa siguir per una pista descarnada pol xelu hasta la llende con Cantabria, el H.itu d'Escarandi a unos 1300 ms d'altor.

Xubiendo pela pista minera

Magar de los preparativos, tenemos per delantre una horina de patéu, per una pista más que conocida pa mi, ya que tuve que soportala nes rutes del Samelar y San Carlos, Valdemingueru, na baxada de la Travesera 2009 - 2010 y fai una selmana, jeje.

Esta pista fadrános pasar, col guapu picu Mancondiú como constante na vista, polas Conchas de la H.azuda, penriba de la mah.ada de la H.azuda, la cuál tengo ganes de conocer dafechu baxando pola canal de las Vacas y llueu d'un desnivel bien continuu, dexarános al llau del Casetón d'Ándara, en plena fastera d'antigua actividá minera.

Aportando al refuxu d'Ándara

El ritmu de xubida fízonos tar en menos d'un hora nos 1700 ms del refuxu, quiciás animaos por ver baxar a los primeros clasificaos de la Travesera de Picos, qu'a les 10 de la mañana llevaben casi tola sobrehumana preba superada y diez hores nes pates, ya inda yeren a correr. Vaya titanes.

Tamién, camentando la posibilidá de crucianos con munchos dellos molestándolos, si siguiésemos la ruta del finde anterior, preferimos xubir penriba los Grah.ales y ya de pasu tamién, facer dellos cumales que figuren en dellos llistaos montañeros que tiénenme esclavizáu, jeje.

Siguimos ganando altor col Pozu d'Ándara y les ñubes costeres pembaxo

Asína lo ficimos y fadremos l'ascensión en delles envueltes poles pistes mineres que diben a les mines de la Providencia, siempre empobinándonos a un torruxón calizu que sírvenos de claru finxu al qu'aportar.

Averándonos al torruxón del Castillu del Grah.al

El tiempu taba entamando a tar rarucu y ya veíemos que pela parte cimera del macizu, había una espesa capa de ñebla que nun paecía tener ganes de marchase en tol día. Pero... meyor ñebla, que non l'orbayu que tenía que tar cayendo pa tola costa y que sofrímosla conduciendo dende Xixón a Llanes.

El pindiu camín sigue xubiendo n'envueltes hacia'l canalizu

En pindies envueltes, ascenderemos hasta la base de los Grah.ales y ellí teníemos dos opciones: la primera xubir al colláu que separtá'l torruxón del Castillu del Grah.al coles primeres parés del picu del Grah.al d'Abah.o o xubir per un canalizu directamente hasta la propia torre.

Sigún en que mapes restoles o llistaos, pónente'l nome del Castillu del Grah.al nesti cumal colos sos 2046 ms o nuna cota más al sur con bona cayía so la Vega del Hoyu Oscuru, pero con fácil xubida andando.

Trepada de calentamientu hasta'l cumal de la torre del Castillu del Grah.al (2046 ms)

Nós, escoyimos garrar el canalizu y en dellos trepes (dalgunu pelín espuestu n'adherencia) per un amiestu de caliza y yerba, fuimos a dar cumal a esta Torre del Castillu del Grah.al, que tien unes guapes vistes del Mancondíu, Samelar y San Carlos,.., asína de como del "tarrén mináu" que ta pel mediu nas Vegas d'Ándara.

Un ratín de descansu y siguimos camín, pasando pol Castillu del Grah.al (2102 ms), el cual tien muncho menos valir montañeru que la so torruxona que ye bien guapa. Dexándo'l Castillu, baxaremos un pelín hasta unes clares envueltes d'una pista que xube hasta'l colláu del Moh.ón.

Siguirémosla con un xeitu más sele, que val pa recuperar un pocu les pates y vamos dir metiéndonos dafechu nesa ñebla, qu'albidrábemos dende va un tiempín, pa dende'l colláu xubir cenciello hasta los 2250 ms del picu del Grah.al d'Abah.o.

Pasamos del Castillu del Grah.al (2102 ms) al Grah.al d'Abah.u (2250 ms)

En pocu menos de 2 hores y media taremos nesti cumal, que si bien nun yera necesariu xubir, si tuviéramos nun bon día, tendría guapes vistes al Pozu d'Ándara y al crestéu del Picu Deboru al Valdemingueru. Una pena'l día, que tábemos teniendo por segundu finde siguíu.

Como nun veíemos res, decidimos baxar hacia'l colláu de nuevu, a pesar de que dellos tracks marcaben una baxada direuta pa de secute continuar hacia'l Grah.al d'Arriba. Esto, quiciás foi lo que fizo, que'l siguiente tramu de ruta fora'l más difícil pa mi, que diba dirixendo al grupu.

La ñebla dificúltanos el camín hacia'l Grah.al d'Arriba

El casu foi que baxamos faciendo una llarga envuelta... hasta un coldu, onde siguía un senderu supongo qu'hacia la H.unciana, anque nel intre, andaba dalgo desorientáu pa saber que diba hacia ellí. La siguiente envuelta, siempre en baxada, tornó a averanos hacia los Grah.ales y na fastera de la h.uente del Cumbre, tuve que parar un ratín porque nun tenía claru pa onde tirar.

Nesti puntu, onde aporta la canal d'Arredondas, hai delles pistes mineres y siendes peles qu'anduve alantre y atrás, viendo como dalguna cortábase por un argayu,.. hasta alcontrar una que pembaxu d'una peña con una pasín aéreu, xubía hacia un canalizu que llueu volvía a ponénos no más altu de los Grah.ales.

Con esfuerzu aportamos al Grah.al d'Arriba (2345 ms)

Una vegada que tábemos enriba... alcontrámonos col camín bono que venía del Grah.al d'Abah.o y con pocu más que siguilu, con cierta tranquilidá agora sí, pusímonos de h.itu en h.itu hasta la cume del picu del Grah.al d'Arriba a 2345 ms.

Pa mi, foi un placer, ver la tranquilidá cola que la xente taba siguiéndome y la paciencia nos pasos anteriores, hasta que fui a poneme nel bon camín. Nun foi fácil, ya qu'a pesar del gps, dos metros enriba o embaxo nun mapa de picos, son metéte nun aéreu, nuna torca, nuna llera con cayía pa una canal o... a saber y más n'Ándara onde les bocamines tan per tolos llaos. La ñebla ye un mal collaciu en Picos.

Guapa ascensión hasta la Pica'l H.ierru (2426 ms)

Dende equí, sabía que tábemos mui cerquino d'al menos ún de los oxetivos del día, la Pica'l H.ierru, asína que decidimos siguir pente'l borrín y nuna media hora aportamos a los 2426 ms de la Pica, dempués d'arrodiar dalguna peñona y trepar y destrepar pasinos facilinos.

En casi 4 hores, tamos na Pica'l H.ierru, onde dempués de ponénos dalgo más de ropa, ya que nun lo comenté, pero dende qu'entramos na ñebla, el fríu intesificárase abondo con un vientín que trespasaba.

Ábrese un ventanu hacia Áliva y Picos del H.ierru

A dicir verdá, casi tenía decidíu, qu'hasta equí podíemos llegar. Nun pescanciaba siguir la ruta, per un tarrén que nun conocía y con un ñebla tan densa. Sabía que teníemos que crestiar hasta la Morra Lechugales pelos Picos del H.ierru y nin gps nin hosties... hai que ver per onde vamos meténos.

Nestos camientos andaba... y va y abre un pelín, viendo tol puertu d'Áliva con un verdi increyible, tola cresta hasta la Morra y el macizu central qu'amuesa inda un nivel de ñeve curiosu.

Ye pocu más de la una de la tarde, podíemos intentalo, así que lo primeru que facemos ye baxar al colláu pente la pica y los picos del H.ierru, col envís de que Charly y Simón busquen un abellugu onde poder asperános nel intentu a la Morra, ya que Charly sigue cola penitencia de la rodiella y Simón qu'amás de nun dir finu en tol camín, tenía los sos problemes col fríu nes manes que lu imposibilitaben pa trepar.

Baxamos al colláu pa dir al primer Picu'l H.ierru cola Pica a lo lloñe

Nel colláu, vemos que'l camín davezu a la Morra ta difícil por mor d'un ñeveru grande que baxa perpindiu al Hoyu del Evangelista y que sin crampones ye demasiada esposición. Meyor trepar al primer picu del H.ierru y ver como ta la cresta.

Sinceramente, esti primer trepe hasta l'hombru cimeru de la cresta, va ser lo más complexu en tol crestéu, pero con curiáu faese bien, namái tenemos que dir faciendo envueltes na paré, coles manes en bonos agarres y colos pies bien sollertes de nun tirar piedres al d'abaxu.

Eso sí, si nun tais seguros d'ello, val más nun metese, qu'a vegaes xubir xúbese pero baxar ye un tema dafechu distintu. Asína lo vió Tino, que nun ye mui avezáu a los destrepes y prefirió nun enmarronanos por si bloqueábase, a pesar de los mios ánimos y de la posibilidá d'encordalo si lu pasaba mal. Prefirió quedáse con Carlos y Simón, al igual que Jóse que nun quiso xubir ensin él. Sois unos grandes.

Crestiando pelos Picos del H.ierru

Enriba l'hombru del primer picu del H.ierru, a unos 2420 ms, caleyaremos cenciello hasta los 2432 ms, onde pongo cota y decidimos siguir crestiando con unos pasos más aéreos, destrepando fácil a la h.orcada que nos va separar hasta'l segundu y más altu Picu'l H.ierru con 2432 ms.

Dende equí, tendremos agora una baxada a un colláu más ampliu onde camudamos el nuesu sen de SE a S pa magar d'él, esfrutar trepando hasta'l tercer de los Picos del H.ierru (2431 ms), el cual darános un destrepe fácil y posterior camín hasta la base de la verruga que ye la Morra Lechugales.

Esa morra!!!

Ehí tamos, en menos de media hora dende que dexáramos a los collacios nel colláu, enfrente del caberu trepe hasta la cota más alta del día. Vese a les clares, el canalizu de trepe y amás, hasta hai una cuerda afitada a un bloque nel pasu en cuestión.

Tirámonos a ello, ensín más y xubo'l primeru viendo que la verdá ye que tien un pasín, nel qu'hai que saber movese pa sacar un pie drechu arriba dempués d'afitar bien les manes y ya d'ehí p'alantre nun tuvo más que sentase a sacar semeyes a los demás, jeje.

Trepada pa xubir a la Morra Lechugales

Magar del pasu, ya xubimos andando hasta'l cumal de la Morra (2439 ms), nel que sacaremos les semeyes de rigor de nós mesmos (Toni, Silvia, Pangua y Berto), porque la borrina facía nun ver más que'l color blanquecino d'ésta.

3 minutinos de cume, foi más que suficiente, la nada nel cumal y el fríu, que tienen que tar pasando los nuesos collacios nel colláu, fai que baxemos d'ellí lo antes posible. Nun paga la pena, nin mediu segundu más ellí... anque quédame la pena de que'l día nun fora meyor, pa tomalo con calma y xubir a tol grupu hasta enriba.

Morra Lechugales (2439 ms)

Darréu, toca'l destrepe del pasu, el cual faise d'espaldes garrando bien los agarres de manes y baxando los pies poquín a pocu hasta superalu. Nun ye difícil, pero hai qu'andase con güeyu que la hostieh.a pue ser fina.

La cuerda, pues casi que preferimos non usala, ya que nun mos dió muncha seguridá y tando seco la peña, pues baxáse ensín da-y usu. Otra cosa sería con otru estáu de la roca, anque de xuru que nun llegaríemos hasta ellí al traviés de los Picos del H.ierru.

Destrepamos la morra con curiáu

Ensín más, otra vegada pasamos tol crestéu de los Picos del H.ierru, anque esta vegada nun trepamos hasta'l tercer picu pasando pel llau d'esti, faciendo dempués los otros dos y aportando al hombru del primeru, p'afrontar el destrepe del que vemos lo pindio realmente que ye.

Al igual qu'a la xubida habrá que dir destrepando n'envueltes y asegurando lo más posible los pies y manos al traviés de la caliza gris. Cuando digo gris, ye que porque hai partes d'esta paré que tien un color más marrón y esto suel indicar una roca más rota y descompuesta. Intentar evitalo.

Destrepe malu del primer Picu'l H.ierru

Cuando aportamos al refuxu del restu del grupu, vamos xintar en diez minutinos, ya qu'ellos tan pelín destemplaos de la espera (una horina aproximáu). Magar d'ello, tiramos pente la densa ñebla, faldiando la Pica'l H.ierru, pasando de nuevu pol Grah.al d'Arriba y garrando esta vegada'l camín correutu pola parte cimera de los Grah.ales pa baxar per un senderu hasta la pista na que descendiéremos en amplies envueltes del colláu del Moh.on.

Esta vegada lo xubiríemos a bon ritmu pa llueu baxar del colláu pela pista hasta'l pasu pente'l Grah.al d'Abah.u y la torre del Castillu del Grah.al, dexando poquín a pocu enriba nuesa'l fríu de la borrina y teniendo que dir quitando dalgunes de les capes que llevábemos puestes.

Dempués de travesar tola ñebla en baxada vemos dalgo al fín

El restu del camín, fadrémoslo viendo como les ñubes siguen tapando tola costa asturiana, dando la sensación de que pente los 1700 ms y los 2200 ms hubo una franxa na que nun orbayó nin hebo borrina, confirmáu a posteriori pola xente d'organización de la travesera colos que falamos un ratín.

Picu Mancondiú y el rei de Picos

Ensín más, a partir del Casetón d'Ándara, fuimos compartiendo la baxada pela pista colos traveseros que veníen con mayores o menores ganes de falar pol cansanciu, pero que toos recibieron de bon gustu los nuesos ánimos nel nuesu oxetivu de finar la preba.

Fin de la ruta de nuevu nel H.itu

Finalmente, llegaremos al aparcaderu del h.itu magar de les 8 hs de ruta dende l'entamu, con ciertu cansanciu polos 19,16 kms de percorríu y 1440 ms de desnivel acumuláu superáu y col ruxerux na tiesta, de qu'esti añu, Xuan de la Borrina, nun quiso danos un fin de temporada montañera tan bono como'l de l'añu pasáu.

Camudando'l Camín na Morra Lechugales

Nesta ruta pente la ñeblina ficimos los siguientes cumales: Picu del Grah.al d'Abah.u (2250 m) y Picu del Grah.al d'Arriba (2345 m) pertenecientes al Club 111 de Picos; Pica'l H.ierru (2426 m) dosmil de Cabrales, monte prestosu y 111 del Club de Picos; Picos del H.ierru (I - 2432 m, II - 2434 m, III - 2431 m) dosmiles de Cabrales y pertenecientes al Club 111 y Morra Lechugales (2439 m) que ye un dosmil de Cabrales, monte prestosu astur y pertenez al Club 111 de Picos.

Ver progresos en: Retos montañeros